Kinh nghiệm lái xe đường dài, đường trường
Khi lái xe ô tô đường dài có thể gặp phải rất nhiều t.ình huống bất ngờ như: xe máy đột ngột băng ngang hay lao ngược chiều vun vút; người đi bộ bất chợt nhảy ra từ dải phân cách; đang vượt tự nhiên xe bên cạnh lấn trái; đang vào cua thì gặp xe ngược chiều lấn làn; đang chạy xe phía trước bất thần phanh gấp…
Một người lái xe đường dài có kinh nghiệm khác với một tài mới chủ yếu là ở chỗ khả năng phán đoán và chủ động phòng tránh những t.ình huống nguy h.iểm này. Một người lái xe đủ bản lĩnh là gấp nhưng kh.ông vội, nhanh nhưng kh.ông ẩu.
Để chủ động phòng tránh các t.ình huống nguy h.iểm, nếu nói khó thì sẽ khó, nhưng nếu nói dễ thì cũng rất dễ. Vì chung quy cuối cùng vẫn là tuân thủ những nguyên tắc an toàn cơ bản như: giữ khoảng cách, chạy đúng t.ốc độ giới hạn cho phép, g.iảm t.ốc độ khi đến nơi đường bộ giao nhau, tuân thủ theo các biển b.áo giao th.ông…
Tuy nhiên vì là nguyên tắc cơ bản nên lại rất dễ nảy s.inh tâm lý xem thường và chủ quan. Chính suy nghĩ phạm một lần chắc kh.ông sao, đạp ga quá đà một lần chắc kh.ông sao, lấn làn chen ngang một lần chắc kh.ông sao… mới là nguyên nhân tự đưa bản thân vào t.ình huống nguy h.iểm. Do đó thay vì tìm kiếm các kỹ thuật, kinh nghiệm xử lý t.ình huống nguy h.iểm thì hãy luôn giữ tâm thế lái xe chủ động phòng tránh nguy h.iểm.
Một s.ố người cho rằng “tôi đi đúng luật kh.ông sai, k.ẻ sai phải được một bài học”. Với một hệ thống giao th.ông phức tạp như hiện nay thì câu “lùi một bước trời yên biển lặng” có lẽ sẽ phù hợp hơn. Đôi khi háo thắng đối đầu chỉ l.àm m.ất thời gian, thậm chí vướng vào các rắc rối kh.ông đáng có.
Do đó, một kinh nghiệm lái xe đường dài mà nhiều bác tài già chia sẻ đó là hãy chủ động phòng tránh, tuyệt đối kh.ông tự đưa mình vào t.ình huống nguy h.iểm. “Tôi đúng hay bạn đúng kh.ông quan trọng bằng chúng ta cùng an toàn”.
S.ố vụ tại nạn giao th.ông xảy ra khi vượt xe thường ch.iếm t.ỷ lệ cao. Nguyên nhân t.ai n.ạn đa phần đến từ việc vượt ẩu, vượt thiếu quan sát, kh.ông l.àm chủ t.ốc độ… Theo các bác tài trong nghề lái xe đường dài chia sẻ, để an toàn trước khi vượt xe khác cần quan sát kỹ gương ch.iếu hậu xem các xe phía sau đang như thế nào, có xe nào đang định vượt mình kh.ông.
Nếu đảm bảo an toàn thì bật xi nhan và bóp còi hoặc nháy đèn pha để ra tín hiệu với xe phía sau và xe phía trước. Tiếp theo, kh.ông vượt ngay mà cần đợi tầm 3 giây, xem xe phía trước có p.hản ứng ra sao mới cho xe vượt. Khi vượt cần vượt dứt khoát, tránh chạy song song. Trong trường hợp cần nhập làn sau khi vượt thì phải đạt được đủ khoảng cách an toàn mới nhập làn. Rất nhiều vụ ô tô con vượt container do chưa đủ khoảng cách an toàn đã nhập làn dẫn đến va c.hạm nghiêm trọng.
Tuyệt đối kh.ông vượt khi vào cua, đường cong. Hạn chế lái xe cạnh xe lớn, chạy song song với container, xe tải… Đây kh.ông chỉ là kinh nghiệm lái xe đường dài mà là nguyên tắc lái xe cơ bản cần phải tuân thủ.
Khi xe sau xin vượt, một s.ố người dù thấy phía trước th.ông thoáng nhưng vẫn kh.ông tạo điều kiện. Có thể họ sợ rằng sau khi cho vượt sẽ bị choán đường, hoặc thấy khó chịu khi bị vượt, hoặc đơn g.iản chỉ là kh.ông quan tâm.
Thật sự kh.ông nên. Bởi khi tham gia giao th.ông, nhất là lái xe ô tô đường dài thì rất cần sự hỗ trợ lẫn nhau. Điều này thể hiện ý thức của một người tham gia giao th.ông có văn hoá. Nếu thấy phía trước đủ điều kiện để vượt thì hãy nhường đường bằng cách bật xi nhan phải, g.iảm t.ốc độ, hơi lách nhẹ sang phải, tạo điều kiện để xe sau vượt lên.
Tuyệt đối kh.ông tăng ga, ép trái khi người khác chuẩn bị vượt hay đang vượt. Vì hành động này rất nguy h.iểm, có thể dẫn đến t.ai n.ạn. Trong trường hợp thấy phía trước kh.ông đủ điều kiện an toàn cho xe khác vượt lên thì có thể bật xi nhan trái để ra tín hiệu.
Đây là một trong những lưu ý khi lái xe đường dài cần nằm lòng. Khi xe chạy đến khu đông dân nên chủ động g.iảm t.ốc dù kh.ông có biển b.áo hiệu. Khu đông dân thường có giao th.ông khá phức tạp, dễ gặp xe máy hay người đi bộ băng ngang đường, thậm chí gặp cả chó, trâu bò… Do đó để tránh rắc rối hãy chủ động g.iảm t.ốc từ sớm.
Một lưu ý đặc biệt khác đó là chú ý quan sát, g.iảm t.ốc độ (nếu cần) khi thấy các loại biển đường giao nhau, giao nhau với đường kh.ông ưu tiên, nhất là khi chạy trên các tỉnh l.ộ. Dù đường trông khá vắng vẻ và dù bạn đang được quyền ưu tiên qua nơi giao nhau cũng hãy thật cẩn trọng. Bởi ở những khúc này sẽ dễ gặp xe máy băng ẩu. Có thể 1000 lần bạn chạy qua những khúc giao này mà kh.ông thấy xe nào cả. Nhưng chỉ cần một lần bạn chủ quan và t.ình cờ gặp đúng xe chạy ẩu băng ngang thì bạn sẽ gặp rắc rối to.
Khi chạy đến những nơi cho phép quay đầu, con lươn đ.ứt đoạn để xe băng qua… thì cũng cần chủ động g.iảm t.ốc độ, chú ý quan sát. Bởi những nơi này thường có xe quay đầu, xe từ bên trái băng qua, xe ngược chiều từ bên phải băng trái…
Thêm một điều nữa trong những điều cần biết khi lái xe đường dài đó là g.iảm t.ốc khi tầm nhìn bị hạn chế. Trong trường hợp phía trước có xe lớn đậu bên lề đường, chắn nửa làn đường thì nên g.iảm t.ốc độ. Bởi khi này bạn đã bị khuất tầm nhìn, có thể kh.ông xử lý kịp nếu gặp xe hoặc người đi bộ muốn băng qua đường.
Khi lái xe đường dài, nhất là lái xe đường dài Bắc Nam rất có thể bạn sẽ gặp t.ình huống xe ngược chiều lấn làn để vượt. Nếu thấy “cảnh tượng hãi hùng” này thì ngay lập tức nên chủ động nhường đường. Dù họ sai, dù bạn có tức t.ối đến mức nào thì cũng hãy tạo điều kiện để họ vượt an toàn. Bởi “tránh voi chẳng xấu m.ặt nào”. Nếu cố t.ình đối đầu với họ thì kh.ông chỉ họ mà ngay cả bạn cũng có thể r.ơi vào t.ình cảnh nguy h.iểm.
Khi thấy xe ngược chiều vượt lấn làn, hãy nhanh chóng quan sát gương ch.iếu hậu bên phải. Nếu an toàn thì bật xi nhan và lách vào lề phải để tránh. Trong trường hợp bên phải có xe thì có thể phanh lại đợi xe đó chạy qua rồi tấp vào lề phải.
Một điều khiến rất nhiều tài xế đường dài bực bội là khi mình giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước thì y như rằng có xe khác “điền vào chỗ trống” ngay. Hãy bình tĩnh, kh.ông có gì phải bực tức vì những “nhân vật” thiếu ý thức, kh.ông tuân thủ quy tắc an toàn này cả! Và đặc biệt cũng đừng vì những “nhân vật” này mà vượt lên giành đường hay phá bỏ quy tắc an toàn của mình.
Khi lái xe trong thành phố, chạy t.ốc độ chậm thì bám đuôi có thể tạm chấp nhận được. Nhưng khi lái xe đường cao t.ốc, đường trường thì bám đuôi vô cùng nguy h.iểm. Bởi sẽ kh.ông xử lý kịp nếu xe phía trước gặp chướng ngại vật lách qua, xe phía trước phanh gấp hoặc xe phía trước tông trực diện vào chướng ngại vật…
Khi lái xe đường dài sẽ thường dễ gặp t.ình huống bên phải có xe máy lấn làn, bên trái có xe chạy ngược chiều và mình thì ở bị “ép” ở giữa. T.ình huống này gây kh.ông ít ức chế, nhất là với các bác tài xe lớn như xe khách, container…
Theo kỹ thuật lái xe ô tô đường dài, nếu đường rộng đủ để xe máy lấn trái và xe chạy ngược chiều lấn phải tí cũng kh.ông sao thì bạn có thể cho xe vượt lên. Nhưng trước khi vượt cần bóp còi hay nháy đèn pha từ xa. Tránh đến tiến quá sát mới bóp còi bởi có thể l.àm xe máy gi.ật mình.
Còn nếu đường quá hẹp thì t.ốt nhất nên g.iảm t.ốc độ đợi cho xe chạy ngược chiều lướt qua rồi hãy vượt xe máy. Khi vượt xe máy nên giữ một khoảng cách nhất định để nếu xe máy có gặp “trục trặc” bị ngả giữa đường cũng kh.ông va tr.úng xe mình.
Hạn chế phanh gấp trừ trường hợp khẩn cấp. Lái xe đường dài, kh.ông ít người có thói quen khi thấy quán cơm, quán nước ưng ý thì phanh gấp và tấp ngay vào trong. Điều này c.ực kỳ nguy h.iểm bởi các xe phía sau sẽ khó xử lý kịp nhất là khi đang chạy t.ốc độ cao. Nếu muốn vừa chạy vừa dò tìm địa chỉ, quán nước, quán cơm nào đó thì t.ốt nhất nên chuyển vào làn trong để chạy t.ốc độ chậm và dò đường từ từ.
Khi từ đường nhỏ ra đường lớn mà kh.ông có đèn tín hiệu xanh đỏ thì nên dừng lại, quan sát bên trái lẫn bên phải. Nếu bị khuất nên vươn người tới trước để nhìn rõ. Chỉ cho xe chạy khi đảm bảo an toàn. Nếu đường lớn có nhiều làn xe thì rẽ vào làn bên phải gần nhất, rồi từ từ mới lần lượt chuyển sang các làn bên cạnh.
Hệ thống điều khiển hành trình Cruise Control giúp ích rất nhiều khi lái xe đường trường, đường dài. Nhờ Cruise Control mà xe tự động duy trì t.ốc độ theo mong muốn. Người lái có thể tạm thời thư giãn, kh.ông cần đạp chân ga. Tuy nhiên khi sử dụng Cruise Control, lưu ý kh.ông chủ quan, tránh m.ất tập trung, lơ là việc quan sát. Chân phải luôn chờ ở bàn đạp phanh để phòng trường hợp khẩn cấp.
Cảnh giác khi chạy sát con lươn là một trong những điều cần biết khi lái xe đường dài. Nhiều người thường khá chủ quan khi chạy cạnh con lươn vì cho rằng chỉ cần quan sát phần đường bên phải. Thực tế điều này rất sai lầm.
Vì khi chạy sát con lươn vẫn có thể gặp nhiều t.ình huống bất ngờ từ phía con lươn như: người đi bộ đột ngột lao ra ngoài để băng qua đường, xe máy thậm chí cả ô tô chạy ngược chiều sát con lươn, xe máy luồn vào chạy giữa xe bạn và con lươn… Do đó cần cảnh giác nếu chạy sát con lươn, nhất là vào buổi t.ối.
Thỉnh thoảng hạ cửa sổ là một trong những lưu ý khi lái xe đường dài nên áp dụng. Vì khi đóng kín cửa, bật điều hoà xe và chọn chế độ lấy gió trong thời gian dài, cabin dễ bị thiếu oxy. Điều này có thể gây mệt mỏi, buồn ngủ. Do đó nếu đến đoạn đường kh.ông khí trong lành nên hạ cửa sổ hoặc chọn chế độ lấy gió ngoài để kh.ông khí trong cabin được luân chuyển.
Khi lái xe đường dài, nhất là lái xe đường dài ban đêm, nên nghỉ ngơi sau mỗi 2 giờ hoặc 200 km xe chạy. Có thể kết hợp đi vệ s.inh, rửa m.ặt, ăn uống, thực hiện vài động tác thư giãn gân cốt đơn g.iản… trong những khoảng nghỉ này. Việc nghỉ ngơi giữa đường là cách chống buồn ngủ khi lái xe hiệu quả, giúp cơ thể đỡ mệt mỏi, tinh thần tỉnh táo hơn.
Nếu lái xe đường dài ban đêm quá buồn ngủ thì đừng cố gắng. Hãy cho xe dừng đỗ vào nơi an toàn và tranh thủ chợp mắt tầm 15 – 30 phút. Lái xe trong t.ình trạng cơ thể mệt mỏi, buồn ngủ rất nguy h.iểm. Vì khi này p.hản ứng thường kh.ông được lanh lẹ, khả năng phán đoán và xử lý dễ thiếu chính x.ác. Đây là lý do vì sao khi lái xe đường dài Bắc Nam thường có 2 tài xế để thay phiên nhau.
Các lưu ý để lái xe đường dài an toàn
Để chuyến đi an toàn và thuận lợi, ngoài các kỹ năng, kinh nghiệm lái xe, người lái còn cần chuẩn bị t.ốt một s.ố điều trước chuyến đi như:
Tìm hiểu đường: Nên tìm hiểu đường từ trước để tránh m.ất thời gian. Nếu kh.ông rành đường có thể sử dụng thiết bị định vị, thiết bị dẫn đường hay các ứng dụng dẫn đường tích hợp ở màn hình DVD trên xe.
Đổ đầy nhiên liệu: Dọc đường đi tất nhiên vẫn có các trạm xăng dầu. Nhưng để chủ động hơn nên đổ đầy nhiên liệu từ trước. Lựa chọn trạm xăng dầu uy tín, tin tưởng quen thuộc để đổ vẫn t.ốt hơn.
Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ: Cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ cần thiết để mang theo như giấy CMND, Giấy phép lái xe, Chứng nhận đăng ký xe, Bảo h.iểm xe, Sổ đăng kiểm…
Kiểm tra xe: Cần tiến hành các bước kiểm tra xe trước khi đi xa như kiểm tra lốp xe, nước l.àm mát động cơ xe, nước rửa kính, gạt mưa, dầu nhớt động cơ, ắc quy, đèn xe, bugi, hệ thống dây đai, lọc gió, phanh…
