Núm chuyển s.ố trên ô tô ngày càng được nhiều hãng xe áp dụng và phổ bi.ến trên các mẫu xe đời mới hiện nay. Tuy nhiên, kiểu chuyển s.ố này có những ưu nhược điểm cần chú ý.
Gần đây, xu hướng thiết kế t.ối g.iản hoá kh.ông gian nội thất ngày càng được các hãng xe chú trọng. Loại cần s.ố dạng thẳng được thay thế bằng các loại núm xoay chuyển s.ố, phím bấm và lẫy sau vô lăng,… Trong đó, núm xoay chuyển s.ố có vẻ được nhiều hãng ô tô áp dụng cho các sản phẩm của mình.
Trước kia, hai thương hiệu Anh Quốc – Jaguar và Land Rover đã đi tiên phong sử dụng loại kiểu núm xoay chuyển s.ố này. Về sau, các thương hiệu ô tô Trung Quốc bắt đầu “học theo” và trang bị trên những mẫu xe giá rẻ của mình, đơn cử như Joyte Z8 từng xuất hiện tại Việt Nam.
Hiện nay, một s.ố mẫu xe phổ th.ông đang bán ở Việt Nam đã trang bị núm chuyển s.ố như: Ford Territory, KIA Sorento, KIA Carnival, VinFast VF e34, Haval H6 HEV,…
Vậy, núm chuyển s.ố có những ưu nhược điểm nào quan trọng mà người sử dụng ô tô cần biết?
Ưu điểm: Thẩm mỹ và tinh gọn
Một trong những ưu điểm nổi trội của núm xoay chuyển s.ố nằm ở tính thẩm mỹ cao cho tổng quan kh.ông gian nội thất, đặc biệt là khu vực điều khiển trung tâm. Đa phần núm xoay chuyển s.ố sẽ được l.àm bằng kim loại hoặc mạ kim loại, mang lại sự sang trọng, tinh tế phù hợp với xu hướng thiết kế t.ối g.iản.
Kh.ông gian trống này có thể được sử dụng cho các mục đích khác, chẳng hạn như tích hợp các ngăn lưu trữ tiện dụng hoặc lắp đặt các thiết bị điện tử bổ sung như sạc kh.ông dây, hệ thống g.iải trí, điều khiển chức năng g.iải trí,… Việc loại bỏ sự cồng kềnh của cần s.ố truyền thống cũng giúp tăng cảm giác rộng rãi và thoải mái cho người lái và hành khách hàng ghế trước.
Ngoài ra, núm xoay chuyển s.ố sẽ dễ sử dụng hơn, giúp người lái xe thao tác chuyển s.ố một cách nhanh chóng và thuận tiện. Với thiết kế đơn g.iản, người lái chỉ cần xoay núm điều khiển để chọn chế độ P, R, N và D, thay vì phải đẩy hoặc kéo như trên cần s.ố truyền thống. Các thao tác chuyển s.ố nhờ đó trở nên dễ dàng hơn.
Nhược điểm: Dễ gây nhầm lẫn, g.iảm p.hản hồi x.úc giác
Mặc dù có nhiều ưu điểm liên quan tới tính thẩm mỹ và tinh gọn nhưng núm xoay chuyển s.ố vẫn còn tồn đọng nhiều nhược điểm mà người sử dụng ô tô có trang bị này cần phải biết và để ý khi sử dụng.
So với cần s.ố dạng thẳng truyền thống, việc chuyển s.ố bằng núm xoay sẽ khó cảm nhận bằng x.úc giác hay p.hản hồi lực, khiến người sử dụng thiếu an tâm và tin tưởng sự chính x.ác trong mỗi lần xoay núm, nhất là với những “tài” mới lái. Với núm xoay, người lái chỉ cảm nhận được một phần nhỏ lực tác động khi vào s.ố, một s.ố dòng xe sẽ kh.ông phát ra âm thanh b.áo chuyển s.ố thành công, điều này đòi hỏi người lái phải có những p.hản ứng nhanh chóng trong t.ình huống nguy h.iểm.
Với một s.ố mẫu xe có nhiều núm xoay trên bảng điều khiển như chuyển chế độ lái, điều khiển âm lượng hay media,…thì núm xoay chuyển s.ố dễ khiến người sử dụng nhầm lẫn trong những t.ình huống cấp bách, căng thẳng.
Sự nhầm lẫn này kh.ông chỉ gây phiền toái mà còn có thể ảnh hưởng đến an toàn lái xe. Đơn cử, người lái có thể nhầm lẫn giữa việc chuyển s.ố với các núm xoay chế độ lái hoặc tăng g.iảm âm lượng,… gây nguy h.iểm trong quá trình lái xe.Chrysler Pacifia có 4 núm xoay trên bảng điều khiển, dễ gây nhầm lẫn. Ảnh: CarscoopsMới đây tại Mỹ, một người sử dụng chiếc Chrysler Pacifia đã xoay nhầm núm điều chỉnh âm lượng ở gần vị trí núm chuyển s.ố, khiến xe tự trôi và dẫn đến đâm vào một chiếc xe khác.
Ngoài ra, núm xoay chuyển s.ố còn đi kèm với nhược điểm về chi phí sửa chữa và các sự cố kỹ thuật. Hệ thống điện tử phức tạp của dạng chuyển s.ố này có thể đắt đỏ hơn khi sửa chữa hoặc thay thế so với cần s.ố truyền thống. Khi gặp sự cố, việc chẩn đoán và sửa chữa thường yêu cầu các thiết bị chuyên dụng và kỹ thuật viên có tay nghề cao, dẫn đến chi phí tăng cao.
Bên cạnh đó, các sự cố kỹ thuật như lỗi phần mềm hoặc hỏng hóc cơ khí có thể xảy ra, gây ra phiền toái và l.àm ảnh hưởng trải nghiệm lái xe. Những sự cố này kh.ông chỉ ảnh hưởng đến khả năng chuyển s.ố mượt mà mà còn có thể ảnh hưởng đến an toàn khi lái xe.
Nhận định chung
Để an toàn hơn trong việc vận hành xe có núm xoay chuyển s.ố, người lái cần quan sát và chắc chắn trong việc vào s.ố, tránh bị nhầm lẫn với các núm chuyển chế độ khác, gây nguy h.iểm khi điều khiển ô tô. Ngoài ra, cần thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng để xử lý kịp thời những hư hỏng, trục trặc phát s.inh.