Chuyến du lịch hè năm nay là do con trai và con dâu đứng ra lên kế hoạch. Mấy năm rồi nhà tôi không đi chơi xa, nên khi nghe tin có chuyến đi, tôi mừng lắm. Thực ra ban đầu tôi cũng hơi ngại khi con dâu rủ cả ông bà thông gia đi cùng, nhưng nghĩ bụng đông người thì vui, lại có cơ hội gắn kết cả hai bên nội ngoại, tôi và ông nhà cũng hồ hởi chuẩn bị hành trang lên đường. Chúng tôi đi bằng xe riêng, con trai và con dâu thay phiên nhau lái. Trên xe, không khí náo nhiệt, ai cũng bàn xem đến nơi sẽ chụp ảnh, mua quà, thưởng thức món ngon… Không ai nghĩ đến chuyện mâu thuẫn, cho đến khi chuyện xảy ra.
Ngay ngày đầu tiên, lúc nhận phòng khách sạn, tôi đề nghị thuê 3 phòng: một cho các bà, một cho các ông, vừa tiết kiệm vừa vui. Thế mà bà thông gia lại tỏ vẻ không vui, bảo rằng đi chơi phải ở cho thoải mái, mỗi gia đình một phòng, tức 3 phòng. Bà nói cũng có lý, nhưng chúng tôi đi 3-4 ngày liền, thêm phòng là thêm cả gần triệu bạc, tôi xót tiền con trai. Tôi định nói thêm vài câu thì con trai đã cắt lời: “Cứ thuê 3 phòng cho tiện mẹ à.” Tôi đành im lặng, nhưng trong lòng đã thấy không thoải mái. Một triệu bạc có thể không phải là số tiền quá lớn, nhưng với tôi, nó là sự lãng phí không cần thiết, là gánh nặng vô hình đặt lên vai con cái. Tôi nhớ lại những năm tháng vất vả nuôi con ăn học, mỗi đồng tiền đều phải tính toán, chi li. Cái cảm giác xót tiền ấy cứ âm ỉ trong lòng, khiến niềm vui ban đầu vơi đi ít nhiều.
Ngày hôm sau, chúng tôi hẹn nhau 8 giờ ăn sáng, 9 giờ xuất phát. Vậy mà gọi ông bà thông gia mãi không được. Con trai phải nhờ khách sạn kiểm tra camera mới biết họ đã ra ngoài từ sớm. Khi trở về, họ hồ hởi khoe vừa đi chợ sáng, mua đủ thứ đồ ăn ngon. Tôi hỏi sao không mang điện thoại, thì người thì bảo quên sạc, người thì nói đi gần, không cần mang. Tôi nghẹn lời. Thời buổi này, ai lại ra ngoài không mang điện thoại, nhất là ở nơi lạ? Họ chẳng buồn nghĩ đến việc mọi người đang lo lắng đến mức nào. Ánh mắt con dâu nhìn tôi đầy vẻ bối rối, nó cũng không thể ngờ bố mẹ mình lại hành xử như vậy. Con trai tôi thì chỉ biết cười gượng, cố gắng xoa dịu tình hình bằng những câu chuyện bâng quơ.
Chuyến đi chơi hôm đó là ven hồ rộng lớn, cảnh đẹp, hoa sen nở rộ. Nhưng niềm vui của tôi dần nguội lạnh khi thấy bà thông gia cái gì cũng muốn mua, từ nón, khăn đến cả vòng tay đá rởm. Mua thì thôi, nhưng con trai tôi lại là người trả tiền. Tôi nhắc khéo: “Chị bớt tiêu một chút, để dành cho tụi nhỏ.” Bà cười nói: “Trời ơi, đi chơi phải thoải mái chứ, không sao đâu, hết tiền thì vợ chồng tôi bù cho.” Lời nói ấy lọt vào tai tôi nghe sao mà chát chúa. Tôi lén dặn con trai đừng trả nữa, nhưng nó chỉ gãi đầu cười trừ. Quay sang ông nhà để than thì ông cũng chỉ nói: “Thôi kệ, mình vui phần mình là được.” Nghe vậy, tôi quyết định từ hôm sau sẽ không lên tiếng nữa. Tôi cảm thấy mình đang đứng một mình giữa cuộc vui ồn ã, cô đơn và lạc lõng.
Ngày thứ ba, chúng tôi định leo núi thăm một ngôi chùa linh thiêng. Tôi vốn tín Phật nên rất mong đợi. Nhưng vừa đến chân núi, bà thông gia đã than nắng, than mệt. Tôi khách sáo bảo: “Không sao, anh chị cứ đi từ từ, mệt thì ở lại chờ cũng được, vợ chồng tôi lên một lát rồi xuống.” Ai ngờ bà nhận lời ngay, không chút ngại ngùng. Rồi con dâu cũng ở lại, cháu nhỏ không rời mẹ, con trai thì chần chừ mãi rồi cũng không đi. Thế là chỉ còn hai vợ chồng tôi lặng lẽ leo núi. Tôi nhìn bóng lưng con trai dần khuất sau đám đông, lòng dâng lên một nỗi buồn khó tả. Chẳng lẽ con không hiểu tôi mong mỏi thế nào sao?
Chúng tôi mất gần 1 tiếng để lên tới chùa. Khi xuống, trời đã giữa trưa, về đến khách sạn thì mới biết vợ chồng thông gia cùng con cháu đã đi nơi khác chơi, ăn trưa xong từ lâu. Tôi ngồi lặng người, cay đắng đến mức muốn khóc. Trong khoảnh khắc đó, tôi cảm thấy như mình bị bỏ rơi, bị quên lãng. Chuyến đi này không phải là chuyến đi của gia đình, mà là chuyến đi của một nhóm người mà tôi không thuộc về.
Về đến phòng, tôi mở điện thoại thì thấy bà thông gia đăng bài trên Facebook:
“Du lịch hè cùng cả nhà, cảnh đẹp, đồ ngon, con gái tặng vòng tay xinh, vui quá!” Kèm theo đó là loạt ảnh gia đình họ chơi đùa, cười nói. Tôi không thấy vợ chồng tôi đâu cả, như thể chúng tôi không phải là một phần của chuyến đi này. Từng bức ảnh, từng dòng chữ cứ như những nhát dao cứa vào lòng tôi. Nỗi đau không phải vì họ không nhắc đến, mà vì họ đã làm tôi cảm thấy mình vô hình, như một người xa lạ cùng đi chung một chuyến xe.
Đêm đó tôi không tài nào ngủ được. Tôi kể hết với ông nhà, trách con dâu vô tâm, thông gia thiếu tế nhị, con trai thì nhu nhược. May mà ông còn hiểu tôi. Vì thế, chúng tôi quyết định hôm sau sẽ đi chơi riêng, không đi cùng họ nữa. Tôi nói với ông, giọng run run: “Thôi, mình về sớm cũng được. Tôi mệt quá rồi. Mệt vì phải cố vui, mệt vì phải cố gắng hiểu những điều không đáng hiểu.” Ông nhà nắm lấy tay tôi, không nói gì, chỉ khẽ gật đầu. Chỉ một cái gật đầu thôi cũng đủ để tôi biết rằng ông cũng buồn, cũng thất vọng không kém.
Sáng hôm sau, tôi phát hiện bà thông gia đã xóa bài đăng kia. Không rõ vì sợ tôi buồn hay con dâu nhắc nhở. Nhưng với tôi, mọi chuyện đã chẳng còn ý nghĩa gì. Vết thương đã hằn sâu trong lòng, và một hành động xóa bài chỉ là xoa dịu bên ngoài, không thể chữa lành được những tổn thương bên trong.
Chúng tôi lấy cớ bận chuyện riêng, tự bắt xe đi dạo biển, mua đặc sản. Lúc ấy bà thông gia lại năn nỉ: “Cả nhà cùng đi thì đi cho trọn, hôm nay là điểm cuối rồi. Anh chị đi riêng thế này thì mất vui.” Tôi chỉ cười nhạt. Khi tôi muốn đi cùng thì họ thờ ơ, giờ tôi muốn yên thân lại bảo là mất vui? Tôi cứng rắn từ chối. Con trai đành đưa họ đi, còn tôi và ông nhà thong thả tận hưởng phần còn lại của chuyến đi. Không còn kỳ vọng, nên cũng chẳng buồn. Cứ coi như hai vợ chồng già tự đi du lịch, ít ra lòng còn nhẹ nhõm.
Chúng tôi đi dọc theo bờ biển, hít hà mùi gió mặn. Dừng chân ở một quán nhỏ ven đường, gọi đĩa hải sản nướng đơn giản nhưng ngon tuyệt. Ông nhà ngồi đối diện, nhấp chén trà nóng, nhìn ra biển, ánh mắt hiền từ như an ủi. “Thấy không, mình đi riêng thế này có phải thanh thản hơn không?” ông nói, giọng nhẹ nhàng. Tôi gật đầu, lòng bỗng thấy bình yên đến lạ. Không còn phải bận tâm ai đi đâu, ai làm gì, ai nói gì. Chỉ có hai vợ chồng, và sự tĩnh lặng của biển cả. Một cảm giác tự do mà tôi đã đánh mất từ ngày đầu tiên của chuyến đi.
Chiều hôm đó, chúng tôi vào một khu chợ địa phương. Tôi mua một vài món đặc sản nhỏ, không phải để làm quà, mà là để cho riêng mình và ông nhà. Tôi nhìn những món đồ thủ công giản dị, chợt nhớ lại những chiếc vòng đá rởm mà bà thông gia đã mua. Tự hỏi, liệu họ có thấy được giá trị của những điều đơn giản, chân thành không, hay chỉ mải mê đuổi theo những thứ phù phiếm, hào nhoáng? Lòng tôi không còn giận, chỉ còn một chút tiếc nuối. Tiếc nuối cho một sự kết nối gia đình đã không thể nào trọn vẹn.
Khi chúng tôi trở về khách sạn, đã thấy con trai và con dâu đang đứng chờ sẵn ở cửa phòng. Vẻ mặt họ căng thẳng, lo lắng. Con trai nhìn tôi, giọng ngập ngừng: “Mẹ ơi, mẹ có giận tụi con không?” Tôi im lặng một lúc, không biết phải trả lời thế nào. Cảm giác tổn thương vẫn còn đó, nhưng nhìn thấy ánh mắt hối lỗi của con, lòng tôi lại mềm đi.
“Mẹ không giận,” tôi nói, giọng dịu lại. “Mẹ chỉ hơi buồn thôi. Buồn vì cảm thấy mình không còn là một phần của gia đình nữa.” Con dâu tiến lại gần, nắm lấy tay tôi. “Mẹ ơi, tụi con xin lỗi. Mẹ đừng buồn nữa mà. Lẽ ra chúng con phải hiểu mẹ hơn.” Nước mắt tôi bỗng dưng tuôn rơi. Không phải vì giận, mà vì cuối cùng, những cảm xúc bị dồn nén suốt mấy ngày qua đã được giải tỏa. Những lời nói này, những cái chạm tay này, chính là điều tôi đã mong mỏi bấy lâu.
Đêm đó, con dâu sang phòng tôi, ngồi trò chuyện rất lâu. Nó kể rằng, sau khi tôi và ông nhà đi, nó cảm thấy vô cùng áy náy. Bố mẹ nó cứ vui vẻ như không có chuyện gì, nhưng nó thì không thể. Nó đã lén nhắn tin hỏi tôi đang ở đâu, nhưng tôi không trả lời. Nó kể nó đã nói chuyện với bố mẹ nó, bảo rằng hành động của họ khiến tôi buồn. Và chính nó đã nhờ bố nó xóa bài đăng trên Facebook. Lòng tôi bỗng thấy nhẹ nhõm hẳn. Hóa ra, con dâu vẫn luôn quan tâm, vẫn luôn để ý, chỉ là nó không biết cách thể hiện.
“Mẹ ơi, con xin lỗi vì những chuyện đã xảy ra. Bố mẹ con vốn quen sống phóng khoáng, ít khi để ý đến cảm xúc của người khác. Con sẽ nói chuyện với họ, để họ hiểu hơn về mẹ và bố.” Con dâu nói, giọng chân thành. Tôi gật đầu, lòng dâng lên một sự ấm áp lạ kỳ. Hóa ra, tôi không hề đơn độc trong chuyến đi này. Vẫn có một người con gái, một người con dâu, đã lặng lẽ đứng về phía tôi, hiểu và chia sẻ cùng tôi.
Sáng hôm sau, ngày cuối cùng của chuyến đi, không khí đã khác hẳn. Vợ chồng thông gia, dù vẫn có một chút gượng gạo, nhưng đã chủ động mời tôi và ông nhà cùng đi ăn sáng, cùng đi mua sắm. Bà thông gia không còn vung tay quá trán, mà hỏi ý kiến tôi về những món quà nên mua. Bà còn tặng tôi một chiếc khăn lụa mà bà nói là “thấy hợp với chị”. Dù chiếc khăn không phải là thứ đắt tiền, nhưng tấm lòng của bà khiến tôi cảm thấy được trân trọng.
Trên đường về, con trai và con dâu chủ động sắp xếp chỗ ngồi cho hai bên ông bà có thể trò chuyện. Tôi và bà thông gia ngồi cạnh nhau, thỉnh thoảng lại trao đổi vài câu chuyện phiếm. Có lẽ, những lời tâm sự chân thành của tôi và con dâu đã thực sự chạm đến trái tim của họ, khiến họ nhìn lại và thay đổi. Vẫn còn đó một chút khoảng cách, nhưng sự cố gắng của cả hai bên đã làm cho khoảng cách ấy trở nên mong manh hơn.
Chuyến đi hè kết thúc, nhưng những bài học thì còn mãi. Tôi hiểu ra rằng, trong cuộc sống và trong các mối quan hệ, không phải lúc nào mọi chuyện cũng diễn ra theo ý mình. Đôi khi, chúng ta phải chấp nhận sự khác biệt, phải học cách lên tiếng để bảo vệ cảm xúc của mình, và quan trọng nhất, là phải tin tưởng vào tình yêu thương của con cái. Con cái có thể chưa đủ tinh tế, nhưng trái tim của chúng luôn hướng về bố mẹ.
Nhiều tuần sau chuyến đi, tôi và bà thông gia vẫn thỉnh thoảng gọi điện hỏi thăm nhau. Chúng tôi không còn ngại ngùng, mà cởi mở chia sẻ những câu chuyện về con cháu. Chuyến đi tưởng chừng như là một thảm họa, nhưng hóa ra lại là một phép thử, một cơ hội để các thành viên trong gia đình hiểu nhau hơn. Tôi nhìn ông nhà, ông cũng nhìn tôi, cả hai cùng mỉm cười.
Tôi nhận ra rằng, hạnh phúc không phải là một chuyến đi hoàn hảo, mà là sau những sóng gió, những tổn thương, chúng ta vẫn có thể ngồi lại bên nhau, nắm tay nhau và nói rằng: “Mình vẫn ổn, và chúng ta vẫn là một gia đình.” Chuyến đi hè ấy, dù có nhiều nước mắt, nhưng đã mang lại một kết thúc thật sự có hậu cho cả gia đình tôi.
