Kể từ khi Thông tư 43 của Bộ GTVT có hiệu lực, việc thay thế cụm đèn chiếu sáng phía trước hoặc lắp thêm đèn sương mù trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, một số chủ xe đi đăng kiểm không được chấp nhận và buộc phải quay về khắc phục hoặc bổ sung giấy tờ liên quan.
Việc hiểu đúng và đủ về Thông tư 43 khi thay đổi đèn chiếu sáng cho xe ô tô là vấn đề đang được nhiều tài xế quan tâm hiện nay.
Công đoạn kiểm định đèn cho chiếc xe Supra MKIII 1986 tại Trung tâm Đăng kiểm Xe cơ giới 50-03S, Sở GTVT TP.HCM
Ghi nhận tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 50-03S, Sở GTVT TP.HCM, thời gian qua cũng đã có không ít ô tô bị trượt đăng kiểm do phương tiện không đảm bảo yêu cầu về đèn chiếu sáng theo quy định.
Anh Nguyễn Đình Nguyên, quận Phú Nhuận (TP.HCM) cho biết chiếc xe của anh sáng nay sau khi qua các công đoạn kiểm định và đến phần kiểm tra hệ thống đèn thì không đạt do ánh sáng bị lệch hướng lên trên, buộc anh phải quay về trung tâm điều chỉnh lại.
Anh Nguyên chia sẻ: “Thay đổi nhưng phải theo đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Mà tiêu chuẩn của nhà sản xuất thì mỗi hãng xe có tiêu chuẩn khác nhau và nó cũng không công bố rộng rãi nên chúng ta cũng không nắm được.
Do đó, những nhà sản xuất đèn bi-led của hãng thứ ba cũng không biết. Họ chỉ làm theo độ sáng vừa đủ để đi trên đường cho an toàn thôi. Đối với những xe cũ, hầu như không thể cải tạo được vì xe cũ dùng bóng dây tóc và chóa phản sáng. Nếu muốn cải tạo bằng bi-led thì sẽ sai với quy định, không thể làm được”.
Kiểm định đèn chiếu sáng cho xe ô tô tại Trung tâm Đăng kiểm 50-03S, Sở GTVT TP.HCM
Hiện nay, cả nước đang có rất nhiều hãng xe và đa dạng về chủng loại. Tuy nhiên, không phải xe nào cũng đáp ứng được nhu cầu về chiếu sáng trong mọi điều kiện thời tiết, đường xá của Việt Nam, đặc biệt là những xe có niên đại sử dụng trên 10 năm. Do đó, nhu cầu nâng cấp đèn chiếu sáng của các chủ xe, tài xế là cần thiết, nhất là trong tình trạng giao thông có nhiều đường cắt ngang, đường xấu, và ngoại ô không có đèn chiếu sáng công cộng.
Anh Phan Triệu Dũng Tâm, phường Thảo Điền, TP Thủ Đức chia sẻ: “Đối với điều kiện giao thông ở Việt Nam, thứ nhất là việc băng ngang qua đường thường xuyên xảy ra. Thứ hai là đôi khi có những đoạn đường rất xấu, và những xe thấp như thế này rất nguy hiểm. Ngày nay, đường sá có tốc độ cao hơn so với ngày xưa. Ví dụ như trước đây chúng ta được chạy tối đa 80km/h, bây giờ có dải phân cách là 90km/h và lên cao tốc là 120km/h.
Có nghĩa là tốc độ di chuyển của các xe trên đường càng ngày càng cao hơn so với trước đây, cho nên đòi hỏi tầm nhìn xa hơn và nhìn rõ hơn để có thời gian xử lý. Vì vậy, việc nâng cấp ánh sáng tôi nghĩ là rất cần thiết”.
Anh Phan Triệu Dũng Tâm là một trong những người yêu thích sưu tầm và chơi xe ở TP.HCM cho rằng: Việc kiểm định cũng nên cân nhắc tới yếu tố an toàn chứ không chỉ xem nó có còn nguyên bản của chiếc xe không.
Theo Thông tư 43, việc lắp đặt thêm đèn sương mù dạng rời; thay thế cụm đèn chiếu sáng phía trước bằng cụm đèn đã được chứng nhận hoặc công bố hợp quy theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đặc tính quang học đèn chiếu sáng mà không cần phải gia công thay đổi kết cấu của xe; thay thế bóng đèn thuộc cụm đèn chiếu sáng phía trước bằng bóng đèn loại khác có công suất tiêu thụ điện tương đương mà không cần phải can thiệp, thay đổi kết cấu của cụm đèn.
Như vậy, nếu muốn cải thiện ánh sáng đèn xe, cũng phải có chứng nhận hoặc công bố tính hợp quy của sản phẩm.
Ông Vũ Tiến Đức, Trưởng phòng Nghiên cứu Phát triển sản phẩm Aozoom Việt Nam, cho biết: “Thông tư 43 quy định khá rõ ràng rằng đối với những dạng đèn pha nguyên bản thì chỉ được cài đặt thay thế vào những vị trí nguyên bản thôi. Những xe nào nguyên bản không có đèn gầm thì sẽ được phép lắp thêm một cặp đèn gầm đối xứng và không quá mép ngoài khoảng 40cm và khoảng sáng gầm tối thiểu là 25cm. Đó là những quy định khá rõ ràng.
Chúng tôi luôn luôn tư vấn làm sao để lắp đặt cho hài hòa với đèn xe nguyên bản, không thay đổi quá nhiều kết cấu của đèn xe để có thể thuận lợi trong việc đăng kiểm”.
Kỹ thuật viên đang tiến hành thay đèn bi LED thế hệ mới cho khách hàng tại Aozoom Việt Nam.
Anh Phan Triệu Dũng Tâm, một trong những người yêu thích sưu tầm và chơi xe ở TP.HCM, cho rằng việc kiểm định cho các phương tiện có thay thế một số phụ kiện cũng nên cân nhắc tới yếu tố an toàn chứ không chỉ xem nó có còn nguyên bản của chiếc xe không.
Anh chia sẻ: “Theo những gì tôi hiểu, thường thì đăng kiểm ở các nước khác là họ kiểm định xem độ sáng có đạt hay không, chứ không phải là nó có giống nguyên bản hay không. Nhưng hiện tại, khi luật đăng kiểm đang được áp dụng và các cơ quan đăng kiểm đang hoạt động, họ chỉ chú trọng vào việc xem nó có giống nguyên bản hay không.
Thậm chí, họ cũng không quan tâm ánh sáng này có tốt hơn cái nguyên bản hay không. Có nghĩa là họ chỉ biết nguyên bản là chuẩn và lấy cái đó làm quy chuẩn cho tất cả các thứ khác. Không chỉ riêng ánh sáng, mà tất cả các bộ phận khác gắn lên xe cũng vậy. Họ không kiểm tra mức độ an toàn hay độ hiệu quả, mà chỉ tập trung vào chuyện nó có giống nguyên bản hay không thôi”.
Là người nhiều năm làm nghề thay thế và nâng cấp ánh sáng cho các loại xe, anh Nguyễn Khắc Trung, phường Tân Phong, Quận 7, TP.HCM, chia sẻ: “Những chiếc xe thiết kế dạng chóa thì mình có thể thay những cái bóng dạng LED rất đơn giản, không cần phải thay đổi gì hết. Hoặc mình có thể trang bị thêm một cặp đèn gầm gắn vào đúng vị trí của xe mà không cần độ chế gì luôn.
Bây giờ thiết kế đèn gầm của các xe có kích thước 3 inch và 2 inch, và những hãng đèn sản xuất ra có cùng kích cỡ để lắp vào đó. Tuy nhiên, nhiều chủ xe yêu cầu gắn đèn gầm ở vị trí cao, đó là độ chế, chắc chắn là không được, do đó khi đi đăng kiểm thì những xe đó sẽ không đăng kiểm được”.
Liên quan tới việc một số xe ô tô bị từ chối kiểm định do không đáp ứng được yêu cầu về đèn chiếu sáng, ông Đoàn Bảo Tân – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 50-03S, Sở GTVT TP.HCM, cho biết: “Thông tư 43 quy định về cải tạo xe cơ giới để tạo thuận lợi hơn cho người dân, trong đó có việc thay thế cụm đèn chiếu sáng của phương tiện. Tuy nhiên, việc này phải đảm bảo đúng quy chuẩn và hợp quy, và không được can thiệp vào kết cấu của xe.
Thứ hai, chủ phương tiện có thể thay bóng đèn cùng công suất nhưng không được thay đổi kết cấu của cụm đèn.
Trong thời gian qua, đơn vị cũng gặp một số trường hợp khó khăn và phải từ chối kiểm định do chủ phương tiện tự ý thay đổi kết cấu của xe, can thiệp quá sâu vào hệ thống dây điện không phù hợp với thông tư. Do đó, đơn vị từ chối kiểm định”.
Tình trạng “độ chế” đèn xe một cách “thô bạo”, “quá lố”, làm chói mắt người khác và gây bức xúc dư luận. Tuy nhiên, đối với xe mà ánh sáng đèn mờ, yếu và không tập trung khiến người lái gặp khó khăn trong quan sát, đặc biệt là khi lưu thông dưới trời mưa, ban đêm, đường cong và góc khuất khó phát hiện chướng ngại vật.
Do đó, các chuyên gia cho rằng cần hiểu đúng về khái niệm “độ chế” khác với nâng sáng đèn xe. Nâng sáng đèn là không làm thay đổi nguyên bản hệ thống chiếu sáng của xe và phải lắp đặt hướng ánh sáng không gây chói mắt cho người đối diện để đạt được đăng kiểm./.
